Wprowadzenie do Bazy Danych o Odpadach (BDO) i jej znaczenie dla gastronomii
Ministerstwo Środowiska stworzyło system BDO, czyli Bazę Danych o Produktach i Opakowaniach oraz Gospodarce Odpadami, który gromadzi informacje o podmiotach wprowadzających produkty i gospodarujących odpadami na terenie Polski. BDO obejmuje nie tylko odpady, ale także produkty i opakowania, dlatego restauracje i firmy cateringowe muszą się rejestrować z powodu produkcji dużej ilości odpadów lub wydawania jedzenia i napojów na wynos w opakowaniach jednorazowych.
Kody odpadów w gastronomii i ich limity
Kody odpadów w gastronomii obejmują listę najpopularniejszych kodów i limity roczne. Firmy, które nie przekraczają tych limitów, nie muszą prowadzić ewidencji ani rejestrować się w BDO. Pełna lista kodów i limitów znajduje się w rozporządzeniu ministra klimatu z 23 grudnia 2019 r. Zużyte oleje i tłuszcze jadalne można oddawać pod kodem odpadów komunalnych, co zwalnia z obowiązku rejestracji, pod warunkiem odpowiedniej umowy z firmą odbierającą odpady.
Rejestracja restauracji w BDO
Restauracje, które przekraczają limity odpadów lub wydają jedzenie w opakowaniach jednorazowych, muszą zarejestrować się w BDO. Proces rejestracji odbywa się online poprzez złożenie wniosku rejestracyjnego, w którym określa się profil działalności oraz rodzaje wytwarzanych odpadów. Po dokonaniu opłaty rejestracyjnej i pozytywnym rozpatrzeniu wniosku przez Urząd Marszałkowski, przedsiębiorstwo otrzymuje indywidualny numer BDO.
Opłaty związane z BDO dla gastronomii
Numer BDO wiąże się z opłatami: rejestrową (100 zł dla mikroprzedsiębiorstw, 300 zł dla innych) oraz roczną (100 zł dla mikroprzedsiębiorstw, 300 zł dla innych). Podmioty będące wyłącznie wytwórcami odpadów są zwolnione z opłaty rocznej. Firmy wydające jednorazowe torby muszą płacić opłatę recyklingową kwartalnie, wyliczaną na podstawie ilości wydanych reklamówek.
Obowiązek recyklingu i odzysku
Firmy zarejestrowane w BDO jako wprowadzające produkty w opakowaniach muszą spełniać określone poziomy recyklingu i odzysku oraz prowadzić kampanie edukacyjne. Niespełnienie tych wymogów skutkuje koniecznością uiszczenia opłaty produktowej i opłaty na kampanie edukacyjne.
Prowadzenie ewidencji opakowań na wynos
Restauracje i firmy cateringowe wydające jedzenie w opakowaniach jednorazowych muszą prowadzić szczegółową ewidencję opakowań. Ewidencja powinna uwzględniać masę i wartość opakowań oraz ilość wydanych reklamówek. Na podstawie ewidencji przygotowywane są coroczne sprawozdania do Marszałka Województwa.
Składanie sprawozdań rocznych w BDO
Restauracje muszą składać roczne sprawozdania dotyczące opakowań jednorazowych, wytwarzanych odpadów i wydanych reklamówek. Sprawozdania te są odrębnymi raportami, które przesyła się do Marszałka Województwa przez system BDO. Opłaty produktowe i na kampanie edukacyjne należy uiścić do 15 marca każdego roku, a opłaty recyklingowe kwartalnie.
Umieszczanie numeru BDO na dokumentach
Firmy gastronomiczne muszą umieszczać numer BDO na paragonach i fakturach. Brak przestrzegania tego wymogu, podobnie jak innych opisanych obowiązków, może skutkować karami, dlatego warto zadbać o pełne dostosowanie działalności do przepisów BDO.
Wykreślenie z rejestru BDO
Przedsiębiorcy zaprzestający działalności wymagającej wpisu do BDO muszą złożyć wniosek o wykreślenie z rejestru w ciągu 14 dni od zaprzestania działalności. Wniosek wiąże się z opłatą skarbową w wysokości 10 zł.
Rejestracja w BDO
Przedsiębiorcy z branży gastronomicznej, w tym oferujący jedzenie na dowóz lub wynos, muszą zarejestrować się w BDO. Obowiązek wynika z ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Rejestracja dotyczy również wytwórców odpadów, takich jak oleje posmażalnicze (UCO – Used Cooking Oil).
Opłaty rejestrowe i roczne
Uzyskanie wpisu w BDO wiąże się z opłatą rejestrową (100 zł dla MŚP, 300 zł dla pozostałych) oraz roczną, płatną do końca lutego każdego roku. Przedsiębiorcy wytwarzający jedynie odpady są zwolnieni z opłaty rejestrowej.
Informowanie o odpadach opakowaniowych
Przedsiębiorcy prowadzący handel detaliczny, w tym gastronomię, muszą informować klientów o dostępnych systemach zwrotu, zbierania i recyklingu odpadów opakowaniowych oraz znaczeniu oznaczeń na opakowaniach. Najlepszym sposobem jest wywieszenie informacji w miejscu sprzedaży.
Ewidencja opakowań i odpadów
Restauracje prowadzące sprzedaż na wynos lub dowóz muszą prowadzić ewidencję opakowań, gromadząc informacje o ich masie i rodzaju. Ewidencja odpadów odbywa się w systemie BDO, gdzie wypełnia się karty przekazania odpadów (KPO) i karty ewidencji odpadów (KEO).
Kampanie edukacyjne i opłata
Przedsiębiorcy muszą prowadzić kampanie edukacyjne mające na celu zwiększenie świadomości ekologicznej lub odprowadzać 2% wartości netto opakowań na publiczne kampanie edukacyjne.
Odzysk i recykling odpadów opakowaniowych
Firmy muszą osiągać określone poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. Jeśli nie spełnią wymogów, muszą zapłacić opłatę produktową, którą wylicza się na podstawie stawek określonych w przepisach.
Ewidencja toreb foliowych i opłata recyklingowa
Przedsiębiorcy używający toreb foliowych muszą pobierać od klientów opłatę recyklingową (obecnie 20 gr/szt.), którą wpłaca się kwartalnie na rachunek urzędu marszałkowskiego. Ewidencję liczby toreb prowadzi się w formie papierowej lub elektronicznej.
Składanie sprawozdań za odpady i opakowania
Przedsiębiorcy składają roczne sprawozdania dotyczące opakowań i wytwarzanych odpadów do 15 marca każdego roku. Sprawozdania zawierają informacje o masie opakowań, poziomie odzysku i recyklingu oraz opłatach produktowych.
Przechowywanie informacji w ewidencji
Informacje zawarte w ewidencji opakowań muszą być przechowywane przez 5 lat. Dane można zabezpieczyć, przechowując je w chmurze lub na szyfrowanych nośnikach.
Umieszczanie numeru BDO na dokumentach Przedsiębiorcy muszą umieszczać numer BDO na fakturach, paragonach i rachunkach. Brak numeru rejestrowego może skutkować karami administracyjnymi w wysokości od 5000 zł do 1 000 000 zł.
Aktualizacja danych w rejestrze BDO
Zmiana informacji w rejestrze BDO wymaga złożenia wniosku aktualizacyjnego w ciągu 30 dni od zmiany. Formularz aktualizacyjny składa się online.
